100% bawełna
Nadruk cyfrowy
Bronisław Szwarce (1834-1904) jeden z liderów konspiracji niepodległościowej przed Powstaniem Styczniowym i jego niedosżły przywódca. Był jednym z tzw. “leśnych ludzi”, którzy chodząc od wsi do wsi, próbowali wciągnąć chłopstwo w szeregi ruchu powstańczego.
Urodzony na francuskiej prowincji, w rodzinie powstańca listopadowego, wychowany na ewangelika, wybrał bycie Polakiem i walkę o niepodległość Polski, jeszcze w połowie XIX w. Przesiedział za to 27 lat w carskich więzieniach i miejscach odosobnienia. Władze rosyjskie obiecywały mu wolność jeśli zobowiąże się, że nigdy nie wystąpi przeciw Rosji, odpowiedział: „Słowa dać nie mogę”.
Pod koniec syberyjskiego zesłania w Tunce stał się mentorem młodego wilniuka Józefa Piłsudskiego, zesłanego za udział w nieudanym zamachu na cara.
Szwarce oboje rodziców stracił dość szybko. Matka odeszła gdy miał 10 lat, ojciec 4 lata później. W tym samym 1848 Bronisław jako młodzieniec brał udział w Wiośnie Ludów we Francji. Potem wykształcił się na inżyniera i w 1858 roku dostał pracę w Polsce, przy budowie trasy kolejowej Warszawa-Petersburg. Początkowo zamieszkał u ciotki w Warszawie i szybko poznał ludzi skupionych w kręgach młodzieży patriotycznej. Gdy roboty przy kolei ruszyły, zamieszkał w Białymstoku i zaangażował się w budzenia świadomości politycznej wśród ludu, w tym białoruskiego. Organizował manifestacje narodowe w Białymstoku i w okolicznych miasteczkach, organizował sieć spiskową wśród kolejarzy.
Aktywność Szwarcego wpadła w oko służbom carskim i zagrożony
aresztowaniem, wrócił do Warszawy latem 1862. Tam wszedł w skład Centralnego Komitetu Narodowego stronnictwa Czerwonych, którzy przygotowywali powstanie i opowiadali się za wciągnięciem chłopów do walki z zaborcą i ich uwłaszczeniem bez odszkodowania. Czerwoni reprezentowali radykalne środowiska młodzieży studenckiej i rzemieślniczej. Szwarce razem z Jarosławem Dąbrowskim oraz Zygmuntem Padlewskim, stanowił lewe skrzydło organizacji. Jego działalność trwała do 23 grudnia 1962, gdy został pojmany po próbie ucieczki z bronią w ręku, której użył przeciwko goniącym go policjantom. Wielokrotnie przesłuchiwany, odpowiedał najczęściej:
“O wszystkich okolicznościach tu mi wymienianych nic nie wiem, do żadnego Komitetu nie należałem, a osób, których nazwiska tu są wyliczone, nie znam wcale”.
W maju 1863 został skazany na karę śmierci przez powieszenie, zamienioną po interwencji rządu francuskiego, który stanął w obronie swego obywatela, na ciężkie roboty w kopalni na Syberii. Jednak odwieziono go twierdzy Szlisselburg, najcięższego więzienia w pobliżu Petersburga, gdzie przed nim siedział Walerian Łukasiński, a po nim Ludwik Waryński czy jeszcze później Kazimierz Pużak.
Tak zaczęło się zesłanie Szwarcego, od mrocznych katakumb szlisselburskich, przez Turkiestan, Tomsk, Irkuck, aż do Tunki, gdzie poznał Józefa Piłsudskiego. Ich znajomość bywa określana jako przyjaźń lub nawet jako relacja “mistrz i uczeń”. Piłsudski we wspomnieniach pisał o nim „stary mój przyjaciel, Szwarce” i określał go mianem “jednego z wielkich powstańców”.
Po łącznie 27 latach uwięzienia Bronisław Szwarce został zwolniony i wydalony z Rosji w 1891 roku. Ostatnie kilkanaście lat życia spędził w Krakowie i Lwowie,
Kontakt nawiązany z Piłsudskim w Tunce przetrwał zesłanie. Ziuk odwiedzał Szwarcego we Lwowie i zachęcał go do opublikowania w „Przedświcie” serii artykułów opisujących powstańcze przygotowania.
Szwarce zmarł 118 lat temu, 18 lutego 1904. Piłsudski przyjechał wówczas z Królestwa do Lwowa by pomóc w organizacji jego pogrzebu. Pożegnał go wieńcem ze słowami: „Przyjacielowi i Rewolucjoniście”.
Opinie
Na razie nie ma opinii o produkcie.